“အနော်ရထာမင်းရဲ့ပစ္စည်းတွေ စာကတော့ မွန်စာဖြစ်နေတယ်” မွန်ကျောက်စာပညာရှင် နိုင်ဘရှင်

မွန်သတင်းအေဂျင်စီ-အင်တာဗျူး (၂၁ ဇွန် ၂၀၂၂)

မွန်ကမ္ပည်းကျောက်စာပညာရှင် ဆရာကြီးနိုင်ဘရှင်က မော်လမြိုင်မြို့ ရာမညရဌဗုဒ္ဓတက္ကသိုလ်၌ ရက်သတ္တ ၃ ပတ်ကြာမည့် မွန်ကျောက်စာသင်တန်းဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးလျက်ရှိသည်။ ဆရာကြီးသည် ရှေးဟောင်းသုတေသနနှင့် ပြတိုက်ဦးစီးဌာနတွင် ၁၆ နှစ်ကြာ ထာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး သုတေသနလက်ထောက် ညွှန်ကြားရေးမှူး ရာထူးဖြင့် ၁၉၇၆-၇၇ က အငြိမ်းစားယူခဲ့သည်။ ဆရာကြီးမှာ အသက် ၉၀ နှစ်ဝန်းကျင်ရှိပြီဖြစ်သော်လည်း မှတ်ဥာဏ်များအပြင် ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်လျက်တွေ့ရှိနေသဖြင့် မွန်တမျိုးသားလုံးအတွက် အလွန်တရာဝမ်းမြောက်မိသလို ဆရာကြီးအား ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် MNA-TV အင်တာဗျူးမှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြအပ်ပါသည်။

မေး။     ။ကျောက်စာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆရာဘယ်လို စတင်လှုပ်ရှားခဲ့သလဲ။

ဖြေ။    ။ အင်္ဂလိပ်လက်ထက်မှာပေါ့ ကျောက်စာရုံးမှာ အလုပ်ဝင်လုပ်တယ် “ကျောက်စာရုံး” လို့ပဲ ခေါ်ပါတယ် (မြန်မာနိုင်ငံ ကမ္ပည်းကျောက်စာဌာနကို ၁၉၀၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်-အယ်ဒီတာ)၊ နောက်ပိုင်း မြန်မာအစိုးရ မဆလလက်ထက်ရောက်တော့ ရှေးဟောင်းသုတေသနဆိုပြီးတော့ နာမည်ပြောင်းလိုက်တယ်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်မှာ ကျောက်စာရုံး စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ကတည်းက မွန်ကျောက်စာ၊ မြန်မာကျောက်စာ၊ ပါဠိစာ၊ သက္ကဋဘာသာ သူအပိုင်းနဲ့သူ ရှိပါတယ်၊ အင်္ဂလိပ်လက်ထက်မှာပေါ့ ကျွန်တော်အလုပ်ဝင်ဖြစ်လိုက်တာက ကျောက်စာရုံးမှာ ဇာသပြင်က မွန်ပညာရှင်တစ်ယောက် Promotion တက်သွားတော့ သူ့နေရာမှာ လစ်လပ်သွားတော့ အင်တာဗျူးခေါ်တာ ကျွန်တော်လည်းဝင်ဖြေတာပေါ့၊ ညွှန်ကြားရေးဝန်က ကျွန်တော်ဖြေတာကို သဘောကျလို့ သူ့ရုံးမှာ အလုပ်လုပ်ရမယ်လို့ပြောတယ်၊ ဒါပေမယ့် ရန်ကုန်မှာနေရမှာတော့ မဟုတ်ဘူးတဲ့၊ မန္တလေးအလုပ်လုပ်ရမယ်တဲ့ ကျွန်တော်လည်း လုပ်နိုင်တာဆိုတော့ မန္တလေးကိုရောက်လာခဲ့တယ်။

မေး။    ။ ကျောက်စာရုံးမှာ အဓိက ဘာတွေလုပ်ဆောင်ရပါသလဲ။

မေး။     ။ ရှိသမျှ မွန်ကျောက်စာတွေကို မြန်မာဘာသာပြန် ရေးခိုင်းပါတယ် လူကြီးက အမိန့်ချတာပေါ့၊ အဲမှာ ရုံးက ဆရာဟောင်းတစ်ယောက်က ရှေးဟောင်းမွန်ကျောက်စာတွေကို ဘာသာပြန်ရေးရတယ်၊ ကျွန်တော်က ဓမ္မစေတီမင်းလက်ထက် မွန်ကျောက်စာ ဘာသာပြန်ရတယ်၊ ကျောက်စာနှစ်မျိုးပေါ့၊ ရေးပြီးတော့ ရုံးက စာအုပ်ထုတ်တယ် မွန်ကျောက်စာပေါင်းချုပ်ပေါ့၊ နောက်ပိုင်း အဲ့ရုံးမှာပဲ ကျွန်တော်တို့ ဆက်လုပ်နေတာပေါ့။

မေး။   ။ ကျောက်စာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆရာ့အတွေအကြုံလေးတစ်ခု ပြောပြပါလား။

ဖြေ။  ။ ဘာဗဟုသုတ သိလာသရလဲဆိုတော့ ဆရာဟောင်းတွေ အချင်းချင်းကျောက်စာအကြောင်းပြောကြတော့  ကျောက်စာဆိုတာက တစ်ကြိမ်တည်းနဲ့ ပြီးသွားတာမျိုးမဟုတ်ဘူးတဲ့၊ ပြန်ပေါ်လာအုံးမယ် ဟိုမှာပေါ်လာမယ် ဒီမှာပေါ်လာမယ် အဲဒီတော့ ရှေ့မှာလည်း အမြဲတမ်း ဆက်လက်လေ့လာဖတ်ရူ့နေရမယ့် ကိစ္စဖြစ်တယ်၊ ရုံးတာဝန်နဲ့ ကျွန်တော်တို့လေ့လာနေတဲ့အချိန်မှာ တက္ကသိုလ်တွေမှာရော စာပေပညာရှင်တွေကပါ မွန်စာက မနူဟာ မင်းလက်ထက်မှာမရှိသေးဘူးလို့ ပြောကြတယ်၊ ဟုတ်တယ် မှန်တယ် မတွေ့ခဲ့ဘူး၊ မနူဟာမင်းအသုံးပြုနေတဲ့စာတွေမှာ ပါဠိနဲ့ သက္ကဋဘာသာတွေပဲတွေ့ရတယ်၊ အဲဒီလက်ထက်က ကျွန်တော်တို့ မွန်ကျောက်စာသမားတွေလည်းပဲ မနူဟာမင်းလက်ထက်မှာ မွန်စာမရှိသေးဘူးလို့ ယခင်က လက်ခံထားကြတာပေါ့။ တကယ့်အမှန်မှာတော့ မရှိခဲ့တာမဟုတ်ဘူး၊ ရှိတယ် နစ်မြုပ်နေလို့ ရှိနေခဲ့မှန်း မသိသေးကြတာ၊ ဒီလိုနဲ့ မိုးကုတ်မြို့ ရှေးဟောင်းစေတီတစ်ခုကို ပြုပြင်တဲ့အခါမှာ မြေသားနဲ့ပြုလုပ်ထားတဲ့ အုတ်ခွက်မှာ ဘုရားပုံတွေ့ရတယ် ကျောဘက်မှာ မွန်ဘာသာနဲ့ ရေးထားတယ်၊ (၁၉၈၃ ခုနှစ်ခန့်တွင်- အယ်ဒီတာ) စေတီက အနော်ရထာမင်း တည်ထားတဲ့ စေတီပေါ့ ၊ အဲဒီအချိန်ကနေ စပြီးတော့ သမိုင်းဖြစ်စဥ်တွေက ပြောင်းလဲသွားပါတယ်၊ အနော်ရထာမင်းလက်ထက်မှာ မွန်စာမရှိသေးဘူးလို့ ရုံးမှာ မှတ်တမ်းတင်ထားကနေ အခုအုတ်ခွက်မှာ မွန်စာပြန်ပေါ်လာတယ်။ ကျွန်တော်ပဲ သွားပြီး ဖတ်ထားပေးတယ် မိုးကုတ်မှာ၊ ကျွန်တော်ကြည့်လိုက်တော့ မွန်စာဖြစ်နေတယ် ပစ္စည်းပိုင်ရှင်ကတော့ အနော်ရထာမင်းရဲ့ ပစ္စည်းတွေ၊ စာကတော့ မွန်စာဖြစ်နေတယ်၊ အဲဒီတော့ ဘာအဖြေရသွားလဲဆိုတော့ အနော်ရထာမင်းလက်ထက်က ပါဠိရယ် သက္ကဋဘာသာရယ်ပဲ ရှိတယ်လို့ ယူဆထားရာကနေ အနော်ရထာမင်းလက်ထက်မှာလည်း မွန်စာပါ အသုံးပြုနေတယ်လို့ သိလိုက်ရတယ်။

နောက်ပိုင်း ကျွန်တော်ရုံးကနေ ပင်စင်ယူလိုက်တယ် အဲဒီနောက် စောလူးမင်းကျောက်စာ ပြန်ပေါ်လာတယ်။ မြေကြီးအောက်မြုပ်နေတဲ့ ကျောက်စာအပိုင်း ၃ ပိုင်းရှာလို့ တွေ့ခဲ့တယ်၊ အဲဒီ ၃ ပိုင်း ဆက်ပြီး သန့်ရှင်းရေးလုပ်ပါတယ်၊ လူတွေကလည်း စိတ်ဝင်တစား လာကြည့်ကြတယ်၊ မွန်စာလည်းပါတယ်၊ ပျူစာတွေလည်းပါတယ် နှစ်ဖက်ရှိတာပေါ့ တစ်ဖက်မှာမွန် တစ်ဖက်မှာပျူ ၊ အဲဒီအချိန်မှာတော့ ကျနော်ရုံးမှာ မရှိတော့ပါဘူး အဲဒီကျောက်စာပေါ်လာတော့ ရုံးမှာဖတ်ပေးနိုင်တဲ့ လူမရှိဘူး၊ အဲဒါကြောင့် အိန္ဒိယကိုပို့လိုက်တယ်၊ စာက မထင်ရှားတော့ အိန္ဒိယကလည်း ဘာမှဆုံးဖြတ်လို့မရဘူးဆိုပြီး ဒီအတိုင်းပြန်ပို့လာတယ်။

ဒီလိုနဲ့ ဒီကိစ္စ ကျွန်တော့ဆီရောက်လာတယ် ကျွန်တော်သွားကြည့်ပြီး စက္ကူဖြန့်ကူးတော့ စာပေါ်လာတယ်၊ မွန်စာပေါ့ ဖတ်လို့ရနေတယ်။ နောက်တစ်ဖက်က သိပ်မထင်ဘူးဖြစ်နေတယ်၊ တချို့တွေက သူတို့လေ့လာကြည့်ပြီးတော့ မြန်မာစာရေးထားတယ်လို့ ပြောကြတယ် အမှန်မှာတော့ မြန်မာစာက အဲဒီအချိန်မှာက မပေါ်သေးပါဘူး၊ အခုစောလူးမင်းကျောက်စာမှာ မြန်မာစာတွေ့တယ်ဆိုပြီး ပြောကြဆိုကြတော့ မြန်မာနိုင်ငံက တက္ကသိုလ်တွေမှာရော တခြားနိုင်ငံက တက္ကသိုလ်တွေမှာပါ စိတ်ဝင်စားကြတာပေါ့။  

မေး။    ။ ကျောက်စာရဲ့ထူးခြားချက်ကို ဆရာပြောပြပေးပါလား။

ဖြေ။   ။ မွန်ကျောက်စာရဲ့သက်တမ်းတွေက ကျွန်တော်တို့နဲ့ နှစ်တစ်ထောင် လောက်ကွာနေတယ်၊ နှစ်တစ်ထောင်ကွာနေတော့ ကျွန်တော်တို့အခု ပြောမွန်စကားအနေနဲ့ဆို နားလည်ရခက်ပါတယ်၊ အသံထွက်ပုံလည်းမတူဘူး ၊ ကျွန်တော်တို့ခေတ်ကစာက ကျွန်တော်တို့ပဲ ဖတ်လို့ရမယ်၊ အရင်လက်ထက်က စာတွေကိုတော့ မလေ့လာပဲနဲ့ ဖတ်လို့မရဘူး မသိနိုင်ပါဘူး၊ အဲဒါကြောင့် အခုကျောက်စာလေ့လာနေတဲ့ လူတွေအဖို့ ကိုယ့်စိတ်ထဲမှာ အခုခေတ်စာပေမှာမထားဘဲ အရင်ခေတ်မှာရှိနေသလို သဘောထားပြီး လေ့လာရမှာပါလို့ ပြောချင်ပါတယ်။
* မွန်ဘာသာအင်ဗျူးကို ယဥ်ထောမွန်က မြန်မာသို့ပြန်ဆိုထားသည်။